Czym jest pamięć mięśniowa?

Pamięć mięśniowa w praktyce

Potocznie mówiąc mięśnie dysponują „pamięcią” - tkanka mięśniowa, która przez pewien okres czasu była wystawiana na bodźce treningowe, po dłuższej przerwie od aktywności fizycznej lepiej reaguje na powrót do treningu, w stosunku do mięśni osób niewytrenowanych. Pamięć mięśniowa sprawia, że zdecydowanie szybciej odnotowujemy powrót do formy po miesiącach, a nawet latach bezczynności, niż osoby rozpoczynające treningi od „zera”.

Oczywiście jest to proces i pierwsze dni treningowe po dłuższej przerwie będą dużym obciążeniem dla organizmu, co będzie skutkowało pojawiającą się bolesnością mięśniową - potocznie zwaną „zakwasami”. Jednakże po krótkim czasie można zaobserwować szybszy progres treningowy w odniesieniu do osób, które dopiero rozpoczynają przygodę z siłownią. Z pewnością rozbieżności te wynikają nie tylko z samej pamięci mięśniowej, ale również różnic w poziomie wiedzy i doświadczeniu treningowym.

Pamięć mięśniowa – mechanizmy odpowiedzialne za to zjawisko

Komórki mięśniowe (miocyty) posiadają zdolność do sukcesywnego zwiększania rozmiarów w wyniku działania bodźców treningowych, a także odpowiedniej dostępności składników odżywczych. Podczas procesów wzrostu w komórkach mięśniowych zwiększa się ilość jąder komórkowych, co umożliwia efektywniejszą produkcję białek mięśniowych. W skrócie - miocyty z większą ilością jader komórkowych rozrastają się szybciej.

Gdy przestajemy ćwiczyć nasze ciało zaczyna pozbywać się masy mięśniowej, gdyż stanowi ona zbędne obciążenie energetyczne. W tym czasie dochodzi do rozkładania białek mięśniowych na aminokwasy, które następnie organizm wykorzystuje do syntezy potrzebnych w tym okresie innych białek - takich jak hormony czy enzymy. Jednakże, temu procesowi nie towarzyszy zmniejszenie ilości jąder komórkowych. Miocyty więc kurczą się, utrzymując nadal zdolność do szybkiego rozwoju, uwarunkowaną obecnością jąder komórkowych!

Badania potwierdzają, iż mięśnie poddawane bodźcom treningowym w pierwszej fazie zwiększają ilość jąder komórkowych, a następnie następuje nasilona synteza białek. W momencie zredukowania natężenia bodźców treningowych, dochodzi do postępującego zmniejszania muskulatury, przy jednoczesnym zachowaniu ilości jąder komórkowych. Właśnie to zjawisko odpowiedzialne jest za występowanie pamięci mięśniowej.

Urlop od siłowni – czy należy bać się o mięśnie?

Absolutnie nie powinieneś myśleć w kategoriach, iż stracisz całą wypracowaną masę mięśniową i będziesz zaczynać od nowa, ponieważ wypadła Ci nieplanowana przerwa od aktywności. W zależności od stażu treningowego potrzebujesz od 2-4 tygodni, aby odnotować zmniejszenie wielkości i siły mięśniowej. Jednakże powrót do formy powinien nastąpić w ciągu kilku sesji treningowych.

Oczywiście powrót do formy sprzed przerwy, będzie w dużej mierze zależał od długości urlopu, a także przyczyny odpoczynku – inaczej sprawa wygląda w przypadku wakacji, a kontuzji. Mięśnie, które stracisz w tym czasie, odbudują się prędzej czy później po powrocie do aktywności, gdyż jak już wspomniano wcześniej Twoje jądra komórkowe nigdzie się nie wybierają.

Jednakże, w czasie wolnym od treningu staraj się utrzymywać aktywność fizyczną w czynnościach innych niż podnoszenie ciężarów, chociażby w postaci spacerów. Utrzymanie aktywności pomoże Ci stracić mniej mięśni, siły oraz zwiększyć ogólną zdolność do pracy, jednocześnie zwiększając czas reakcji na trening siłowy. Nie używaj czasu wolnego od treningu jako wymówki do bycia leniwym.

Progresywne przeciążenie mięśni ma kluczowe znaczenie dla długoterminowych przyrostów siły i rozmiaru muskulatury. Jednak logicznie jest, że nie jesteś w stanie progresować w nieskończoność. Przerwa w treningu i poświęcenie czasu na ponowne uwrażliwienie mięśni na bodźce treningowe może dać więcej korzyści, niż bagatelizowanie zbyt długo trwającego uczucia przetrenowania. Prawdopodobnie „reset” treningowy pomoże Ci bardziej rozwinąć się po przerwie.

Podsumowanie